Op donderdag 18 februari mochten we bijna 40 belangstellenden begroeten bij de derde dialezing van dit winterseizoen. Op bezoek was libellenkenner Evert Ruiter uit Zwolle. Aan de hand van prachtige foto’s maakte Evert met de zaal een wandeling door de wereld van twee boeiende families onder de insecten : de libellen en de vlinders. Veel gemaakte fout: enkelvoud: libel en geen libelle. De laatste is een weekblad.
Praktisch gebouwd
Libellen bestaan al meer dan 300 miljoen jaar. Dat weten we dankzij fossiele vondsten. In het Carboon vlogen libellen rond die veel groter waren dan nu. Voor een libel zijn de twee zeer grote facetogen van levensbelang. Het is een jager en daar heb je die ogen bij nodig. Het borststuk is een en al spier. Dat is nodig, om de vier vleugels een goede aanhechting en kracht te geven. De vitale organen zitten in het achterlijf. Erg praktisch! De achtervleugels zijn bij libellen groter dan de voorvleugels.
Water werd schoner
Libellen worden verdeeld in juffers en echte libellen. Bijna iedereen die regelmatig langs Reest, Regge of Vecht loopt kent de weidebeekjuffer, een juffer die het door het schoner wordende oppervlaktewater steeds beter doet in ons land. De libellen doen het de laatste tijd goed in Nederland. Gelukkig ook eens een groep dieren die vallen onder de categorie succesverhalen
Larve
Libellen hebben vaak de mooiste namen: glazenmaker, paardenbijter, winterjuffer. Hun leefwijze is eg boeiend, al moet je wel op zoek om er iets van te zien. Zo
witsnuitlibel bron: vlindernet .nl
leggen libellen hun eitjes in het water. Daar vindt de ontwikkeling van de larve plaats. Dat kan best lang duren. Evert laat mooie foto’s zien van een larve die tijdens de laatste vervelling verandert in een imago. (volwassen libel) Deze metamorfose is een typisch insectenkenmerk. Libellen hebben geen popstadium, zoals vlinders.
Vijanden
Libellen zijn vleeseters. Ze jagen op andere insecten. In feite zijn het gevreesde rovers. Populair zullen ze niet zijn in de insectenwereld. Maar ook een libel moetoppassen. Kikkers zijn er dol op en de kans is groot dat je op een mooie warme zomerdag door een boomvalk uit de lucht wordt geplukt.
bont zandoogje
bron: vlindersindrenthe.nl
Vlinders
Na de pauze vertelt Evert over die andere familie: de vlinders. Het zijn insecten met een totaal andere leefwijze dan libellen. Maar ook wat bouw en ontwikkeling betreft. Vlinders hebben een volkomen gedaantewisseling : ei-larve-pop-imago. De meeste soorten die we kennen zijn natuurlijk de vlinders die we overdag zien. Dat zijn de dagvlinders, waarvan we in ons land slechts 40 soorten tegen komen. Vergeleken met vroeger is het armoe. Geen succesverhaal dus! Er zijn maar liefst 2000 soorten nachtvlinders bekend. De meeste zien we nauwelijks, maar een aantal toch wel : groot avondrood, pijlstaart en kolibrivlinder zijn redelijk bekend. De laatste wordt nog wel een voor een kolibri (vogel) aangezien.
Onder druk
Nederland is geen vlinderparadijs meer. Vooral de dagvlinders staan onder druk. Verdwijnen van biotopen, daling grondwaterstand, verdwijnen van waardplanten ( belangrijk voor eitjes en rupsen), gebruik gewasbeschermingsmiddelen, enz. Het is geen vrolijk verhaal. Toch valt er nog veel te bewonderen en te genieten. Evert laat mooie plaatjes zien van zandoogjes, vuurvlinders, blauwtjes, witjes en nog veel andere soorten. Allemaal vergezeld van deskundig commentaar. Aan het eind van de lezing geeft Evert nog tips om de tuin vlindervriendelijk aan te leggen. Het was een boeiende avond.