Theo Douma uit Rouveen kan enorm genieten van de Nederlandse natuur. Van knotwilgen in de mist of een kletsnatte heidelibel aan het begin van een zomerse dag. In het dagelijks leven is hij biologie docent en in zijn vrije tijd natuurfotograaf. Fotograferen met tegenlicht, daar kan hij echt van genieten. Aan het begin van de dag, met een frisse temperatuur en alles nog onder de dauw. Insecten zijn dan nog niet opgewarmd, dus daar liggen de kansen voor de fotograaf. De 35 bezoekers van deze boeiende lezing zien op het grote scherm een waterjuffer loerend naar de camera. Een oeverlibel scheurt een zweefvlieg aan flarden. Ook de wereld op een kleiner niveau is hard en meedogenloos. Het eerste onderdeel van de lezing heet niet voor niets “Eten en gegeten worden”. Meer keuzes hebben dieren ook niet.
foto Theo Douma : dwergmuis
Muizen in beeld
Het zijn niet allen de insecten die Theo mooi in beeld brengt. Ook oude cultuurlandschappen als het Eerder Achterboek en landgoed Eerde komen langs. Met zonnestralen en tegenlicht krijg je prachtige effecten. Waar Theo heel goed in is, is het fotograferen van zoogdieren die je niet vaak ziet. Onzichtbaar omdat ze op plekken leven waar ze zich gemakkelijk kunnen verbergen of gewoon omdat ze actief zijn in de duisternis. Muizen bijvoorbeeld. Tijdens een wandeling door het bos is een muis vaak niet meer dan een flits, een schicht die in een fractie van een seconde over een pad schiet. We zien prachtige opnames van muizensoorten in ons land. Een bosmuis in een hazelaar ( ze lopen niet, maar springen) ,een dwergmuis die zijn staart als vijfde poot gebruikt. Spitsmuizen met rode en witte tanden. Een huismuis knabbelend aan de havermout. Prachtig foto’s van muizen close in beeld. Theo, hoe krijg je het voor elkaar ?
Over de aaibare en knuffelbare fladderaars
Dan moet de echte verbazing en verwondering nog komen. Sinds 1990 is Theo bezig met het onderzoek naar vleermuizen. Eerst vooral soorten inventariseren in verschillende natuurgebieden, later werd het meer telemetrieonderzoek ( het zenderen en daarna volgen van vleermuizen) en vleermuiskastonderzoek. We zien hoe een vleermuisarm is gebouwd. Dezelfde botten als de mens, alleen geheel aangepast aan het vliegen. Door het onderzoek van de afgelopen jaren is Theo veel over de leefwijze van vleermuizen te weten gekomen. Niet iedereen in de zaal begrijpt dat hij vleermuizen ervaart als “aaibare en knuffelbare dieren”. Maar als je
foto Theo Douma: uitvliegende watervleermuis
luistert naar deze bioloog met zijn passie voor die nachtelijke fladderaars, dan snap je het wel. Immers, hoe meer je van een diersoort weet, hoe vaker je je gaat verbazen. Onbewust neemt liefde en respect voor je doelgroep alleen maar toe. We zien het terug in de onvoorstelbaar knappe foto’s van vleermuizen die Theo maakt. In de lezing legt hij uit wat er allemaal komt kijken om die beelden te maken. Enthousiast en met gevoel voor humor vertelt hij over de voorbereidingen die nodig zijn om in het donker een jagende watervleermuis vast te leggen. En dat je honderden foto’s moet maken om uiteindelijk die ene opname te krijgen die je voor ogen had. Wat was dit een prachtige avond.