Esranden worden weer hersteld
Herstel van de eikenhakhout cultuur in het Reestdal. We hebben er al veel aandacht aan besteed. Naast het planten van duizenden jonge eiken is er nog een onderdeel van het project waar misschien wat minder belangstelling voor is, maar wel een belangrijke impact heeft op natuur en landschap. Dat is het beplanten van esranden. Een es is een akker
Bloeiende takken van de sleedoorn
Eénmans-es
Een es ( akker) werd in het Reestdal niet door meerdere boeren gebruikt, daarvoor waren de bouwlandjes te klein. Grote uitgestrekte essen, zoals die in Drenthe aan de randen van de brinkdorpen voorkwamen, kent het Reestdal niet. Hier ontstonden de eenmans-essen, kleine bouwkampjes aangelegd op de hogere plekken in het natte beekdallandschap. Vaak werden de randen van de essen beplant met struweel of bomen om erosie ( afkalving) te voorkomen, maar zeker ook om het vee of het wild uit de akker te houden. Op de esrand (of eswal ) stond dan vaak struweel van stekelige struiken als meidoorn, sleedoorn, hondsroos, maar ook els, vlier, eik, hazelaar en Gelderse roos In het Reestdal zijn de essen nog goed herkenbaar in het landschap. Ze liggen op de dekzandruggen aanmerkelijk hoger dan de hooilanden. Vaak zijn deze akkertjes in de loop van de eeuwen ook opgehoogd door het gebruik van plaggenmest uit de potstal. Veel van deze kleine essen hebben daardoor een wat bolle vorm en een steile rand. Een groot aantal is in beheer bij de beide provinciale landschappen (Drents Landschap en Landschap Overijssel). Tegenwoordig wordt er vaak winterrogge op verbouwd.
Esrand op Den Kaat
De randen worden weer beplant
Van de karakteristieke beplanting op de randen is op veel plekken niet zo veel meer over. Vroeger werden de randen door de boeren goed onderhouden, omdat ze een duidelijke functie hadden. Dat is al lang niet meer zo en dat is jammer. Voor flora en fauna waren/zijn struwelen op esranden van groot belang. Ze bieden dekking en broedmogelijkheden voor vogels en zoogdieren en in de nazomer hangen de struiken vol met vruchten en zaden. Naast het herstellen van eikenhakhout op een aantal percelen in het Carstenbos en in een aantal hakhoutbosjes , worden inde winter van 2025 op een vijftal locaties honderden meters esranden beplant met bosplantsoen
Vrijwilligers
Het beplanten van de randen gebeurt door vrijwilligers. Bijvoorbeeld op donderdag 23 januari 2025. Leden van onze werkgroep Rabbingerveld ( normaal op donderdagmiddag actief voor Het Drentse Landschap, maar nu even niet) planten op Den Oosterhuis twee brede randen in met meidoorn, sleedoorn, zwarte vlier, hondsroos, inlandse vogelkers, hazelaar, kardinaalsmuts en zoete kers. Een mooie klus! Een aantal weken terug werden op deze mooie plek door de groep ook 50 eiken geplant. In totaal omvat het project van Landschap Overijssel meer dan 6000 boompjes, het merendeel bestaat uit eik en moet uitgroeien tot hakhout van de toekomst.