Steeds vaker lees je in de media berichten over het gebruik van gewasbescherming in land- en tuinbouw. Je wordt er niet vrolijk van. De ene dag gaat het over te veel aan gewasbeschermingsmiddel tau-fluvalinaat. ( 19 januari 2025) in andijvie van Albert Heijn. De andere dag lees je dat het Hoogheemraadschap van Delfland veel te hoge concentraties verboden bestrijdingsmiddelen aangetroffen in zes polders. ( 29 januari 2025) Ook afgelopen maand een bericht over een Pesticidenwijzer die laat zien hoeveel giftige stoffen er op groente en fruit zitten ( 23 januari 2025) .Je vraagt je steeds vaker af, waar zijn we mee bezig ? Grijpt dan niemand in ?
Akkerranden en biodiversiteit
Bloemen in akkerranden trekken insecten als roofmijt, lieveheersbeestjes en schildwespen aan, die bladluizen, spintmijten, witte vliegen en rupsen eten, waardoor de boer minder bestrijdingsmiddelen hoeft te spuiten. Er komen ook bestuivers als bijen en zweefvliegen op de bloemen af, de planten bieden beschutting aan vogels en kleine zoogdieren, ze beperken de uitspoeling van meststoffen naar de sloot, en het ziet er nog leuk uit ook. Win-win. Geen wonder dat de Europese Unie bloemrijke akkerranden stimuleert en sommige gemeenten en provincies subsidie verlenen voor het inzaaien van kruidenmengsels. Tot zover geen probleem.
Onderzoek Meten=weten
Er zit helaas een keerzijde aan de medaille, ontdekten onderzoekers van het Drentse burgerinitiatief Meten=Weten. Insecten die op de bloemen in de akkerranden afkomen, belanden in ‘een ecologische val’ als daar overgewaaide pesticiden op zitten. Is er op een akker gif gespoten, dan zit dat ook op de bloemstrook ernaast, en insecten die van deze bloemen eten gaan dood of ze kunnen zich niet meer voortplanten. Meten=Weten nam in zomer van 2022 monsters van bloemen, stelen en blaadjes van elf akkerranden in vijf provincies (Groningen, Drenthe, Gelderland, Flevoland en Noord-Holland). In het laboratorium van milieuanalist Eurofins werden daarop in totaal 41 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden. Negen daarvan hebben effect op de vruchtbaarheid, acht werken hormoonverstorend en zes beïnvloeden het zenuwstelsel (ze zijn neurotoxisch). Voor een deel van de andere stoffen zijn er aanwijzingen dat ook zij schadelijk zijn voor voortplanting, hormoonbalans of zenuwstelsel.
Met slechts elf akkerranden is het onderzoek beperkt. Dat zit hem vooral in de kosten zegt Guido Nijland van Meten=Weten. Er is geen geld voor grootschaliger onderzoek. Maar het signaal is duidelijk, en dus durven de onderzoekers de stelling aan dat bloemstroken alleen langs grasland en biologische akkers zinvol zijn
Onze akkerranden zijn schoon
De akkerranden die wij in de omgeving van Oud-Avereest inzaaien en/of beheren liggen allemaal op gronden van Landschap Overijssel. Deze organisatie gebruikt geen kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. De akkerkruiden die wij inzaaien zijn biologische geteeld en bijna allemaal inheems. Laat de insecten maar komen.