Wel eens in de zomer een stukje langs de Reest gelopen ? Op een beperkt aantal locaties kan dat. In de zomermaanden van het jaar is de beek op haar mooist. Veel bloeiende water- en oeverplanten, libellen en vlinders vliegen over en weer, het water is behoorlijk helder ( en dat voor een troebele veenbeek), kortom voor flora en fauna is het feest in en langs de Reest.
Kraantje van WDOD aan het werk
In juli komt het kraantje…………..
Totdat de maaikorf van het waterschap WDOD komt…………………… Elk jaar weer kruipt de kraan van het Waterschap over de oevers van de Reest en harkt met de maaikorf de gemaaide waterplanten uit de beek. Elk jaar in de zomermaanden, meestal wind juli. Voor flora en fauna een rampzalig tijdstip. De kraan laat een grote berg druipende planten achter op de oever of net in het aangrenzende hooiland. Dit organisch afval blijft liggen, het composteert en maakt de oevers van de Reest steeds rijker aan stikstof. Oeverplanten als moerasspirea, kattenstaart, grote wederik, moerasandoorn worden weggeconcurreerd door grassen, brandnetels en riet.
Gesprek met WDOD
Tussen het waterschap en de beide provinciale landschappen Landschap Overijssel en Het Drentse Landschap is al vaak over het maaibeleid gesproken, maar veel heeft dit niet opgeleverd. Nu stellen we als vereniging in deze discussie natuurlijk weinig voor, toch zochten we contact met WDOD. Voorzitter Jan Dijkema ging met Maarten Hutten ( gebiedsbeheerder) en Johan Snippe (specialist watersysteembeheer) om de tafel en sprak bij de Reest ook nog de machinist van de kraan. Hieronder volgt een weergave van de gesprekken
Waarom contact zoeken met WDOD ?
Even voor de duidelijkheid. De bedoeling van dit contact tussen onze vereniging en het waterschap WDOD is het krijgen van informatie en stellen van kritische vragen van onze kant. We maken graag duidelijk dat we het niet eens zijn met de manier van maaien en het tijdstip midden in de zomer als de Reest op haar mooist is. Met de informatie van het waterschap kunnen we dan een verantwoord standpunt in nemen en hopen dat deze ontmoeting bij kan dragen aan een maaibeheer met meer kansen voor de biodiversiteit in de Reest.
Eind juli is de Reest gemaaid. Weg biodiversiteit.
Veenbeek
De Reest is een veenbeek met veel organisch materiaal, dat voorturend wordt afgebroken tot anorganische stoffen. De aanwezigheid van deze voedingsstoffen levert ieder jaar groei van veel waterplanten op. WDOD: “Als de beek niet of te weinig wordt gemaaid, levert dat problemen op met de afvoer van water. Om wateroverlast te voorkomen zal onderhoud nodig blijven, bij piekneerslagen zal het waterpeil zeer snel stijgen. Door de snelle peilstijging is het dan niet meer mogelijk om werkzaamheden uit te voeren zonder extreem veel schade aan aanliggende percelen toe te brengen. Daarom maaien we in de zomerperiode. Het waterschap maait conform de gedragscode voor waterschappen. Hierbij wordt er 1 altijd natte oever met begroeiing niet gemaaid. Het zuurstofgehalte wordt met vaste regelmaat gecontroleerd om vissterfte zoveel mogelijk te voorkomen. Het waterschap probeert zoveel mogelijk het water vast te houden en vertraagd af te voeren maar sommige snel reagerende trajecten moet uit voorzorg worden onderhouden.
Reestdal wordt natter
Wat we horen van de machinist, die al twintig jaar in het Reestdal het maaibeheer uitvoert, is dat de landen langs de Reest steeds natter worden. Dit zal een gevolg zijn van het project “Samen over de Reest” uit 2015. De beek kreeg toen drempels, werd op een aantal plaatsen ondieper gemaakt, boomstronken werden in de Reest gelegd om de stroming te verminderen, greppels werden ondieper gemaakt of dichtgegooid. Allemaal met maar één doel: meer (kwel) water in het Reestdal vasthouden. Bovendien werden bij Den Kaat/Rabbinge en De Wildenberg/Oud-Avereest knijpstuwen ( sluisdeuren) gebouwd. Bij extreme neerslagperiodes kunnen de sluisdeuren dicht en een grote hoeveelheid water tijdelijk in de middenloop van de Reest worden vastgehouden. Zo’n noodsituatie heeft nog niet plaats gevonden, maar dat lijkt een kwestie van tijd. WDOD vertelt dat er plannen zijn om binnen afzienbare tijd de deuren en de waterberging te testen.
Maaisel op de oever
Maaibeheer
Dit jaar 2025 werd het maaisel op de Drentse oever gedeponeerd. De oever aan de Overijssels kant wordt met rust gelaten. Volgend jaar is dat andersom. De bovenloop van de Reest van Slagharen tot de Respersweg wordt gemaaid door een ervaren machinist van het WDOD. Dit gebeurt 1x per jaar. Vroeger gebeurde dit 2x per jaar. WDOD: “Machinisten van het WDOD volgen ieder jaar een (verplichte) cursus over flora en fauna en van hen wordt verwacht oplettend en zorgvuldig met de aanwezige natuur om te gaan. Bovendien heeft WDOD een thema ecologen in dienst.” Op een digitale maaikaart is te zien dat er langs de Reest locaties zijn aangeduid met waarnemingen van de otter, maar over de vegetatie wordt niets gemeld. WDOD: “ Het benedenstroomse deel van de Reest, vanaf de Respersweg naar de A28 bij Meppel wordt 2x per jaar gemaaid door een machinist van een aannemer. Hier zijn de agrarische belangen groter dan in het bovenstrooms deel van het beekdal. Het WDOD maait wel zelf de Reest achter het ziekenhuis van Meppel”.
De oevers
Tijdens het maaien worden de planten uit de Reest op de oever gegooid en verdwijnt de bloeiende oevervegetatie vaak onder het neergegooide maaisel. In de hoogzomer gaat dus in één keer een groot voedselaanbod voor allerlei insecten verloren. Weg bloeiende kattenstaarten, moerasspirea’s, moerasandoorn, valeriaan, enz. Gelukkig blijft de vegetatie aan de overkant nog staan, maar toch. Er gaat veel kapot.
De grootste ramp voor de oevervegetatie voltrekt zich onzichtbaar over een periode van jaren. Doordat de gemaaide vegetatie niet wordt weggehaald en langzaam wordt afgebroken wordt de oever steeds rijker aan voedingsstoffen zoals stikstof. Hierdoor verdwijnt op een aantal plekken de karakteristieke oeverflora en maakt dan plaats voor brandnetels, riet en allerlei grassen. WDOD : “De beide landschappen zijn verantwoordelijk voor onderhoud en beheer van de Reestoevers in de reservaatgebieden” Dat klopt, maar van de landschappen horen we dat het verwijderen van het maaisel over een afstand van dertig kilometer veel te kostbaar is.
Samenvattend:
WDOD:
- het maaien van de Reest op een later tijdstip levert veel schade (door vernatting) aan percelen langs de beek.
- We maaien alleen met een maaikorf en doen dat zeer zorgvuldig volgens de nieuwste gedragscode.
- De bovenloop van de Reest wordt 1x per jaar gemaaid.
- Het waterschap heeft ecologen in dienst die regelmatig de Reest monitoren.
- Het maaisel op de oevers valt onder verantwoordelijkheid van beide landschappen.
- We begrijpen dat een ieder de Reest op een eigen manier beleeft en dat het kan schuren.
- We hebben een onderhoudsplan voor de Reest en die is te vinden op onze website ( zie :Leggers)
- We proberen zoveel mogelijk water in het Reestdal vast te houden.
- We controleren regelmatig het zuurstofgehalte in de Reest om vissterfte te voorkomen.
- We staan altijd open voor vragen en hechten veel waarde aan contact met bewoners van ons werkgebied.
Natuurwerkgroep de Reest :
- We begrijpen de noodzaak om in de zomer te maaien, maar naar ons idee kan dat maaien ook plaatsvinden in augustus/september. Veel water-en oeverplanten zijn dan uitgebloeid en hebben zaden gevormd.
- We hebben bij de Reest gezien hoe tijdens het maaien de droge en natte oever wordt gespaard. Dat gebeurt op een zorgvuldige manier.
- De rol van ecologen bij het maaibeheer van de Reest is ons niet duidelijk. Wordt er ook gekeken naar zeldzame planten ?
- Het onderhoudsplan op de website kunnen we niet vinden.
- We vinden dat de beide landschappen op plekken waar dat vrij makkelijk kan het maaisel van de oevers moet verwijderen om zodoende de oorspronkelijke oevervegetatie te herstellen. ( op sommige plekken gebeurt dat ook)
Wordt vervolgd…………………….